17. marca wróciliśmy z ośmiodniowej wyprawy po sześciu krajach Europy… Rozum odradzał, ale w Helsinkach urodził się długo wyczekiwany wnuk.
09. marca było jeszcze w spokojnie. Po przejechaniu 600 km zatrzymujemy się w łotewskim hotelu, w mieście Bauska. Sympatyczna recepcjonistka zachęca nas do spaceru. Jest chłodno, ale miło. Czyste alejki, ciekawe zakamarki. Intrygujący plac. Na jego froncie granitowy obelisk otoczony dekoracją z kamieni zamkniętych w metalowych siatkach… To miejsce dawnej Synagogi Wielkiej.
Na kolejnym placu dwaj chłopcy biegają wokół blaszanej kompozycji. To pomnik ku czci Vilis’a Plūdonis’a, narodowego poety łotewskiego. Ulicą Rigas, równoległą do rzeki Memele (Niemenek), idziemy w kierunku wzgórza, na którym wznosi się potężny zamek. Za wzgórzem płynie druga rzeka, Mùsa (Musza). Te wartkie wody spotykają się trochę dalej tworząc rzekę Lelupa (Wielka Rzeka). Zapada zmrok. Wracamy do hotelu na kolację. W restauracji kolejna niespodzianka. Są wegetariańskie dania niezwykle finezyjnie podane i bardzo smaczne.
Rano ruszamy do Tallina. W motocyklowym piśmie czytałem, że estońscy kierowcy jeżdżą bardzo kulturalnie. Cóż, gdyby u nas karano aresztem za przekraczanie szybkości też byśmy tak jeździli.
Na promie do Helsinek żadnych objawów epidemii. Tłok. Ludzie siedzą, piją kawę, spacerują, kupują hurtowe ilości alkoholu. Ogólnie nudzą się w oczekiwaniu końca podróży. Jeśli ktoś kaszlnie, czy kichnie, nie wzbudza to najmniejszej sensacji.
Helsinki. Miasto spokojnie żyje swoim trybem. Fiński zięć mówi, że mają podobną ilość zakażonych wirusem. Ofiar śmiertelnych nie ma. Burmistrz nie planuje zamknięcia szkół, przedszkoli, sklepów, kawiarni.
12. 03 (czwartek) spacerujemy po wyspie jagodowej i wyspie ambasad. Mijają nas spacerowicze, omijają biegacze. Ekipa filmowa kręci serial. Wokół spore zamieszanie. Nic nie wskazuje na zagrożenie, które w Polsce i krajach nadbałtyckich jest coraz bardziej wyczuwalne.
Właśnie Łotwa ogłasza sytuację nadzwyczajną…
13. 03 (piątek), otrzymujemy wiadomość z hotelu w Bauska. – Z powodu bezpieczeństwa nie możemy państwa przenocować w drodze powrotnej (16.03). Zamykamy hotel na 2 miesiące. Przepraszamy.
Zaczynamy się denerwować czy nie będzie problemu z powrotem do kraju? Decydujemy się na pokonanie drogi bez noclegu. Postanawiamy przebukować prom 16.03 z godzin południowych na poranne.
14.03 (sobota) wykonujemy serię telefonów do polskich ambasad w Helsinkach, Estonii, na Łotwie i Litwie. Jedynie Ryga nie odpowiada… Weekend?
Prom do Tallina kursuje, ale co dalej? W ambasadach brak aktualnych informacji odnośnie ewentualnego zamknięcia granic. Kolejne telefony nie wnoszą nic nowego.
Około południa dzwonią z ambasady w Wilnie: – Litwa ogłosi o 18-tej zamknięcie granic. Proszę przekazywać dalej, że tędy się nie przejedzie.
Szansa powrotu przez kraje bałtyckie spada do zera.
Żeby się trochę odprężyć idziemy wieczorem z dwoma zięciami do pubu. Tłok, nie ma wolnych miejsc. Czekamy chwilę, siadamy przy stoliku. Piwo, gra w kości, trochę żartów w trzech językach i około północy wracamy do domu. Rano burza mózgów. Zostajemy, ale do kiedy…? Może wracać przez Szwecję, Danię, Niemcy…? Fiński zięć podsuwa ciekawsze rozwiązanie. Możemy płynąć promem, wzdłuż całego Bałtyku, aż do Niemiec, ale to będzie trwało ponad 30 godzin… Tak długo…? Ok, kupujemy bilety.
15.03 (niedziela) Polska zamyka granice. Tego dnia uczestniczymy w uroczystości związanej z przyjściem na świat naszego wnuka. Nagle telefon z portu: – Czy państwo płyną, bo zamykamy bramki?
Biegniemy do auta i pędzimy w kierunku portu. Witają nas uśmiechnięci Finowie. Odprawa przebiega gładko. Stojący przed nami bus włącza sygnały świetlne. Jedziemy za nim na prom. Parkujemy. W recepcji kolejne powitanie i ostatnie formalności. Zajmujemy przestronną kajutę. Statek rusza.
Za oknem spokojny Bałtyk… Głośnik zaprasza na szkolenie ratunkowe. Idziemy. Kursantów może 20-tu… Poznajemy sposoby zakładania kamizelki ratunkowej, wodowania i czekania na pomoc.
Kolacja. Szwedzki bufet. Stoły uginają się od wytwornych dań i napoi. Za panoramicznymi oknami piękny, spokojny Bałtyk.
W kajucie telewizja RTL i CNN omawia sytuację EU i świata. Kanclerz Merkel zapowiada zamknięcie szkół, hoteli i granic. Czy zdążymy…?
Za oknem fale jakby coraz większe… Noc. Trzeba trzymać się koi żeby nie spaść. W Helsinkach sprawdzałem pogodę… Zapowiadali 7-8/10 stopni w skali Beauforta. Nie chciałem wierzyć, a teraz co chwila przeraźliwy huk, jakby bombardowanie… W przerwach jęki blaszanej skorupy… Czy przeżyjemy? Czy utrzymamy w sobie te wszystkie wykwintne dania z kolacji…?
Nad ranem cisza. Pytamy recepcjonistkę o wrażenia z nocy.
– Ok, dziękuję. – Spała Pani? – No… tak szczerze, to nie bardzo…
Czyli jak na mieszkańców niziny mazowieckiej to nawet nam dobrze poszło.
W latach 60. płynąłem przez kanał La Manche w podobnych okolicznościach. Dobijając do Dover pasażerowie byli już przezroczyści niczym duchy. W powietrzu unosiła się woń porzuconych posiłków. Marynarze pucowali pokład…
Dzień okazał się całkiem ładny. Nawet wyszło słońce. Kupiliśmy dostęp do internetu, by zamówić nocleg w Niemczech i kontaktować się z rodziną. W miarę jak płynęliśmy nasze telefony powiadamiały o aktualnym zasięgu operatorów mijanych krajów. Zaskakujący był komunikat: Włochy: Polskie placówki +390636204200, nr alarmowy: 112, pogotowie: 112, 118, policja: 112, 113 (wg. cennika). Miłego pobytu życzy…!
Chyba jakiś rykoszet, bo w jaki sposób połączyć środek Bałtyku i Włochy?
Sztorm spowodował 45. minutowe opóźnienie. Z radością powitaliśmy zarysy lądu i sam ląd. Spodziewaliśmy się kontroli, mierzenia temperatury, facetów w kombinezonach, dezynfekcji, pytań skąd, dokąd, a tu nic…
Wjechaliśmy w ciemność i ruszyliśmy w kierunku Kołbaskowa. Na tym przejściu rodzina i internet wskazywali najkrótszy czas oczekiwania. Stacja benzynowa w Travemünde, a w niej co chwila pojemniki do dezynfekcji rąk. Kobiety spokojne, rzeczowe i nawet miłe. Zrobiliśmy niezbędne zakupy.
Granica. Gigantyczna ilość tirów zajmuje prawy pas, lewy pas jakby pusty… Żadnej informacji czy ten pusty to dla nas. Kilka aut wjeżdża w niego ze sporą prędkością. Jedziemy za nimi. 100 metrów przed punktem zero korek. Wolno, ale przesuwamy się ku ojczyźnie… W pewnym momencie pomiędzy nami a samochodami ciężarowymi tworzy się dodatkowy szpaler samochodów osobowych i busów. Pojawia się radiowóz na światłach, ale bez sygnału… Mija trochę czasu zanim funkcjonariusze nadzoru ruchu zauważają sytuację. Wreszcie robią wszystko by radiowóz przejechał, ale jednocześnie powodują okropny bałagan. Poirytowani kierowcy wychodzą z samochodów próbując przywrócić porządek. Wielu rozgląda się też za toaletą… Nic takiego nie ma. Manifestować ulgę w blasku reflektorów, to jakoś jednak głupio… Wytrzymujemy cztery godziny. Wybór Kołbaskowa okazał się trafiony. Na innych przejściach samochody stoją już 20-30 godzin. Czy też bez toalet i wody?
Za komuny wracałem z kolegą z Niemiec i on w identycznej sytuacji poszedł za barierkę… Wrócił, a razem z nim to, co określa się wielkim szczęściem. Zaklął, bo już wymazał elegancki dywanik. Wyjmując go z ciemności ubrudził spodnie. Nie zabierałem głosu, żeby nie wciągać powietrza. Staliśmy bardzo długo, więc kolega stwierdził, że bez problemu wrzuci brudy do bagażnika i założy nowe. Kiedy stanął bez spodni kolumna zaczęła ruszać. W blasku halogenów i wrzasku klaksonów błyskawicznie wrócił za kierownicę. Celnicy obu narodowości byli lekko zaskoczeni. Tak jakby zastanawiali się dlaczego on był bez spodni, a ja nie. Jaś Fasola by tego lepiej nie wymyślił…
Po 4. godzinach mierzą nam temperaturę i docieramy do sekcji składania deklaracji. Imię, nazwisko, skąd, dokąd, e-mail, numer telefonu. Otrzymujemy wytyczne na 14 dni kwarantanny.
To co działo się na granicy to kuriozalna prowizorka. Sterty dokumentów w otwartym busie. Zamaskowani mundurowi drepczący z dokumentami przez rów do pomarańczowego namiotu i z powrotem. Jakieś takie sztuczne przedłużanie kontroli. Jakby strajk włoski…
Wreszcie koniec. Docieramy do pierwszej stacji benzynowej. Jest z kafejką, ale toalety brak…
Panienka w kasie stwierdza: – Siusiu to nic w porównaniu z tym jak ja ryzykuję obsługując przybyszów zza granicy. – A dlaczego nie ma tu płynu do odkażania rąk. – Nie ma i nie wiadomo czy kiedykolwiek będzie…
Jedziemy dalej. Zaczyna świtać. W purpurze wschodzącego słońca przelatuje olbrzymia sowa, niczym statek kosmiczny… Zatrzymujemy się na pierwszym MOP-ie. Jest toaleta!
30. minut drzemki w rozłożonych samochodowych fotelach i ruszamy w kierunku autostrady A2.
Instrukcja, którą dostaliśmy na granicy, wylicza nasze obowiązki. Nie było nas osiem dni, a teraz jeszcze przez czternaście dni kwarantanna.
Mus to mus, taki sam jak zobaczyć dawno wyczekiwanego potomka.
Po przyjeździe opiekuje się nami rodzina. Dostajemy zakupy pod drzwi. Rozmawiamy przez okno albo przez telefon.
22.03 (niedziela) zjawia się policja. Zatrzymują się przed bramą, dzwonią. – Proszę pokazać się w oknie. – A mąż? – Jest z panią mąż? – Tak, razem podróżowaliśmy. – To niech się pokaże. Stanąłem w oknie, pomachałem, ręka za szybą radiowozu odmachała. Pojechali, a za chwilę telefon. – Bardzo proszę zadzwonić do sanepidu i zgłosić poprawkę, bo my męża w wykazie nie mamy.
Wszedłem na stronę sanepidu, znalazłem e-maila, opisałem sytuację podając swoje dane.
23.03 (poniedziałek), południe, zjawia się nieoznakowany samochód. Telefon, pomachanie, odmachanie i zdziwienie, że jest jeszcze mąż… Ale proszę się nie martwić, zgłosimy pani męża gdzie trzeba…
24.03 (wtorek) ponownie wizyta kontrolna i ponowne zdziwienie. – Mąż? To jest z panią mąż? W wykazie go nie mamy, ale proszę się nie martwić, na pewno się znajdzie.
25.03, 26.03, 27.03 to samo.
Cóż, najwyraźniej zaginąłem na granicy… Musiało wywiać moją deklarację z busa… Może teraz i Niemcy mają ze mną kłopot. Żeby tylko nie szukali mnie sprawniej od naszych.
Kwarantanna. Zostało jeszcze sześć dni…
Garncarz Nowator 